روانشناسی رنگ ها در بازاریابی و برندینگ

سازمان ها برای ایجاد یک برند سازمانی که نشان دهنده ی محصول، خدمات ارایه شده و شرکت های زیر مجموعه ی آن است، از اجزا و عوامل زیادی نظیر نام، نماد، رنگ ها تشکیل شده اند. چالش بازاریابان ایجاد یک برند با ویژگی های متفاوت از نظر دیداری است که بتواند شناخت، حس وفاداری به برند را ایجاد کند. بازاریابان می دانند که رنگ نقش بسیار مهمی برای بیان موقعیت و اهداف شرکت دارد و نگرش و در درک بازارهدف تاثیرگذار است. رنگ ها جدا از تاثیری که بر افراد می گذارند می توانند برروی کسب و کار و برندینگ شما و نحوه ی تفکر مشتری در مورد شما نیز تاثیر بگذارد. نتیجه ی بسیاری از تحقیق در خصوص تاثیر رنگ ها ثابت کرده که برخی رنگ ها تاثیر بیشتری را در ایجاد واکنش های مطلوب از سوی مخاطب دارند. هم چنین بازاریابان به منظور استفاده بهتر از رنگ ها باید  این نکته را مد نظ قرار دهند که انتخاب یک رنگ برای سازمان، تاثیر ماندگاری بر درک مخاطبان از آن سازمان دارد. نکته مهم دیگر اینکه رنگ می تواند تاثیر عاطفی داشته باشد و احساسات و توجهات مشتریان را به خود جلب نماید. برای مثال کیفیت، قدرت و یا زنانه و مردانه بودن محصول یا خدمت را تحت تاثیر قرار می دهد.

رنگ قرمز :

رنگ قرمز که در نشان تجاری شرکتهایی همچون ویرجین ، کوکاکولا ، ردبول و باشگاه پرسپولیس مشاهده می­شود، باعث افزایش فشار خون و متابولیسم بدن شده و قابلیت و امکان مشاهده شدن آن ، بسیار بالا است. این رنگ ، نماد انرژی بوده و شرکت ها و مؤسسات هرگاه کــــه بخواهند مردم را به تصمیم گیریهای سریع تهییج کنند ، همچون « همین الان بخرید » یا « اینجا را کلیک کنید » از این رنگ ها استفاده می کنند. رنگ قرمز احساس شهوانی در افراد ایجاد می کند و در زمینه تبلیغات بـــه دلیل اینکه انرژی را منتقل می کند ، می توان از آن برای تبلیغ نوشیدنی های انرژی زا ، بازیها ، خودروها ، ورزش و فعالیتهای فیزیکی بالا استفاده کرد.

رنگ قرمز کم رنگ به معنای عشق ، اشتیاق ، حساسیت ، رنگ صورتی معرف دوستی ، تحمل و رنگی زنانه است ، رنگ قرمز تیره منتقل کننده مفهوم قدرت ، تصمیم جدی ، خشم ، رهبری ، دلاوری ، اشتیاق ، سوء نیت ، غضب و نهایتاً رنگ قهوه ای ایجاد احساس ثبات کرده و رنگی مردانه است.

رنگ نارنجی :

رنگ نارنجی در نشان تجاری شرکتهایی همچون سایپا ، مک دونالد ، خطوط هوایی الاتحاد و الخلیج دیده می شود. رنگ نارنجی دارای انرژی رنگ قرمز و شادی رنگ زرد است. این رنگ ، معنای جدیت ، شیدایی ، شادی ، خلاقیت، تصمیم ، جذابیت ، موفقیت ، تشویق ، انگیزش را منتقل کرده و نماد قوت و استقامت است. نارنجی برای چشم انسان ، ایجاد احساس گرما می کند ، اما نارنجی مثل رنگ قرمز تحریک گــــر نیست. رنگ نارنجی باعث می شود ، اکسیژن بیشتری برای مغز تأمین شود ، و باعث تأمین نیرو و افزایش فعالیتهای ذهنی می شود. نارنجی در ارتباط با غذای سالم ، باعث افزایش اشتها می شود. نارنجی خیلی خوب دیده می شود و برای جلب توجه افراد در تبلیغات و بسته بندی ها ، می توان از آن استفاده کرد. این رنگ مهمترین ابزارهای طراحی را بـــــه وضوح نشان می دهد. نارنجی برای مواد غذایی و اسباب بازی خیلی خوب است. رنگ نارنجی تیره ، مفهوم تقلب و بی اعتمادی ، نارنجی – قرمز معنای اشتیاق ، خواسته ، سلطه و علاقه مندی را می دهد. رنگ طلایی ، احساس پرستیژ و کیفیت بالا را منتقل می کند.

رنگ سبز :

رنگ سبز در نشان تجاری شرکتهای دارویی و بهداشتی و شرکتهای تولید کننده محصولات سبز مشاهده می شود. این رنگ ، رنگ طبیعت است و در مقابل رنگ قرمز قرار دارد. رنگ سبز نماد رشد ، توازن و هماهنگی ، تازگی ، حاصلخیزی ، ایمنی ، قدرت معالجه ، ثبات ، پایداری و امید است. این رنگ برای چشم انسان ایجاد آسایش و راحتی می کند. رنگ سبز تیره ، نماد پول ، جهان مالی ، بانکداری ، بورس است و معادل واژه های جاه طلبی ، حرص و حسادت است. رنگ سبز – زرد ، احساس بیماری ، ترسویی ، ناسازگاری ، حسادت و رنگ سبز – آبی ، مفهوم حفاظت و معالجه را منتقل می کند. رنگ سبز زیتونی ، رنگ صلح است.

رنگ آبی :

رنگ آبی در نشان تجاری سازمانهایی همچون سازمان مدیریت صنعتی ، ایران خودرو ، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران ، آب معدنی دماوند بوده و این رنگ احساس عمق ، ثبات ، تجربه ، صداقت ، وفاداری ، خرد ، آگاهی ، هوش ، ایمان و اعتقاد ، عظمت ، هوشیاری را منتقل می کند. ایـــن رنگ متابولیسم بدن را آرام می کند. این رنگ برای بسته بندی و نشان تجاری شرکت های تولید کننده محصولات پاک کننده ، فیلترهای تصفیه آب ، مایعات تمیز کننده ، نوشیدنی ها ، خطوط هوایی و هواپیماها ، تهویه های هوا ، سفرهای دریایی و آب معدنی بسیار مناسب است. این رنگ ، رنگی مردانه است و مخالف رنگهای قرمز ، نارنجی و زرد می باشد. استفاده از این رنگ در محصولات پیشرفته (High Tech) اشاره به دقت این محصولات دارد. این رنگ برای محصولات غذایی و آشپزی اصلاً مناسب نیست و دلیل آن این است که اشتها را از بین می برد. رنگ آبی تیره معنای دانش ، قدرت ، یکپارچگی ، اهمیت و رنگ آبی روشن مفهوم سلامتی ، معالجه ، آسودگی ، درک ، نرمی و ملایمت را منتقل می کند.

رنگ ارغوانی :

این رنگ در نشان تجاری شرکت یاهو و مؤسسه حمایت از کودکان سرطانی محک مشاهده می شود. ارغوانی ثبات رنگ آبی را بعلاوه انرژی رنگ قرمز داراست. این رنگ نماد سلطنتی بودن ، قدرت ، اصالت ، لوکس بودن ، جاه طلبی ، زیاده روی ، خرد ، مقام ، استقلال ، خلاقیت ، راز و افسانه می باشد. بچه ها ، رنگ ارغوانی را به رنگهای دیگر ترجیح می دهند. رنگ ارغوانی برای محصولات مربوط به کودکان و زنان مناسب است. رنگ ارغوانی تیره معنای افسردگی و ناکامی و رنگ ارغوانی روشن احساس رومانتیک و دلتنگی را می دهد.

رنگ سفید :

این رنگ در نشان تجاری شرکتهای تولید کننده محصولات لبنی و شرکتهای تولید کننده دستمال کاغذی همچون کلینکس مشاهده می شود. این رنگ به مفهوم روشنی ، نیکی ، پاکی ، خلوص ، تجرد ، کمال ، پاکیزگی و ایمان است. سفید نماد شروع موفق ، سادگی ، امنیت ، خونسردی و تمیزی بوده و برای نشان دادن سادگی در محصولات پیشرفته (High Tech) کاربرد دارد. این رنگ برای سازمانهای خیریه ، بیمارستانها و پزشکان ، محصولات دارویی ، محصولات رژیمی ، کم چرب و محصولات لبنی بسیار مفید است.

رنگ سیاه :

رنگ سیاه ، در بسیاری از نشان های تجاری همچون آدیداس ، پوما ، نایک ، موتورولا و اورئال وجود داشته و نماد قدرت ، لطافت و ظرافت ، تشریفات ، رسمی بودن ، اعتبار و سلطه جویی می باشد.

نظرسنجی در خصوص ویژگی های ادراکی از رنگها :

همچنین در تحقیقی ، براساس نظرسنجی از ۵۴۰ نفر ، در خصوص رنگ متناسب با واژه های صداقت ، امنیت ، سرعت ، ارزان بودن ، کیفیت بالا ، تکنولوژی پیشرفته ، اعتبار ، شجاعت ، ترس ، سرگرمی و رنگ مورد علاقه مردان و زنان سؤال شده است.

نتایج تحقیق نشان می دهد که حدود ۳۴ درصد افراد صداقت را معادل رنگ آبی ، ۲۱ درصد سفید و ۱۱ درصد سبز ارزیابی کرده اند و سایرین رنگهای دیگر را انتخاب کرده اند. در مورد واژه امنیت ، رنگ آبی با ۲۸ درصد ، رنگ سیاه با ۱۶ درصد و رنگ سبز با ۱۲ درصد هم ردیف واژه امنیت شناخته شده اند.

۷۶ درصد پرسش شوندگان ، رنگ قرمز را به معنای سرعت دانسته اند و ۷ درصد افراد رنگ زرد را به این مفهوم ارزیابی کرده اند. ۲۶ درصد پاسخ دهندگان ، رنگ نارنجی ، ۲۲ درصد زرد و ۱۳ درصد قهوه ای را به معنا و مفهوم ارزان بودن ارزیابی کرده اند.

در مورد واژه کیفیت بالا ، ۴۳ درصد آن را سیاه ، ۲۰ درصد آبی و ۹ درصد آن را رنگ سفید دانسته اند. ۲۶ درصد پاسخ دهندگان رنگ سیاه را معادل تکنولوژی پیشرفته ، ۲۳ درصد رنگ آبی را و همین میزان درصد ، رنگ خاکستری را هم معنا ارزیابی کرده اند.

۴۳ درصد پاسخ دهندگان رنگ آبی و ۲۴ درصد افراد رنگ سیاه را هم معنای اعتبار دانسته اند. در خصوص واژه شجاعت ، ۲۹ درصد پاسخ دهندگان آن را ارغوانی و ۲۸ درصد قرمز و ۲۲ درصد آبی معرفی کرده اند. رنگ مترادف سرگرمی از نظر ۲۸ درصد افراد نارنجی ، ۲۶ درصد زرد و ۱۷ درصد ارغوانی و ۱۶ درصد قرمز بوده است.

و نهایتاً ۳۵ درصد زنان رنگ مورد علاقه خود را آبی ، ۲۳ درصد ارغوانی و ۱۴ درصد سبز اعلام کرده اند ولی ۵۷ درصد مردان رنگ مورد علاقه خود را آبی ، ۱۴ درصد سبز و ۹ درصد سیاه دانسته اند. جالب توجه اینجاست که رنگ ارغوانی مورد علاقه هیچ مردی نبوده است.

 محققان در امور بازار و بازاریابی به این نتیجه رسیده‌اند که رنگ حتی بر روی عادات خرید مردم نیز تأثیر می‌گذارد. کسانی که تنها از سر هوا و هوس خرید می‌کنند در برابر رنگ‌های قرمز, نارنجی, سیاه و آبی مایل به ارغوانی عکس‌العمل بهتری از خود نشان می‌دهند. اما, کسانی که حساب شده و با در نظر گرفتن توان مالی‌شان خرید می‌کنند در برابر رنگ‌های صورتی, آبی مایل به سبز, آبی آسمانی و سرمه‌ای عکس‌العمل نشان می‌دهند.